Lập trình Web với ngôn ngữ PHP
Kể từ khi ra đời cho đến nay PHP đã trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình Web phổ biến nhất trên thế giới Theo thống kê, hiện nay đã hàng triệu website từ nhỏ đến lớn được tạo ra bằng ngôn ngữ PHP kết hợp với cơ sở dữ liệu MySQL, trong số đó bạn có thể thấy nổi bật nhất là trang Facebook mà hàng ngày bạn vẫn hay sử dụng. Do đó, mình viết loạt bài hướng dẫn này với mục đích giúp bất kỳ ai có nhu cầu học cách xây dựng website sử dụng PHP và MySQL.
Trong bài đầu tiên này, chúng ta sẽ tìm hiểu các khái niệm về phát triển ứng dụng web với ngôn ngữ PHP. Sau bài viết này bạn sẽ có những kiến thức căn bản cần thiết cho việc lập trình website với ngôn ngữ PHP. Trước tiên để có thể học PHP bạn phải nắm được những kiến thức cơ bản về HTML và CSS. Nếu bạn muốn học thêm về HTML và CSS hoặc ôn lại chúng bạn có thể tham khảo thêm tại đây
Xem thêm: Hướng dẫn học HTML, CSS
Contents
1. Mô hình Client-Server
Ứng dụng web sử dụng mô hình client-server. Mô hình này bao gồm một máy chủ (server) có nhiệm vụ chia sẻ tài nguyên với máy khách (client) thông qua mạng Internet. Hình ảnh dưới đây cho thấy các thành phần cơ bản của mô hình client-server.
Server có thể chia sẻ các tài nguyên như: tập tin, websites, cơ sở dữ liệu, và email.
Web server là một máy chủ chia sẻ trang web, và web browser (trình duyệt web) là một phần mềm phía client sử dụng để kết nối tới web server.
Xem thêm: Kiếm 100000 đô la với Google AdSense! Thật đơn giản
Mạng Internet là một hệ thống truyền thông giúp client và server có thể giao tiếp với nhau.
2. Web tĩnh là gì?
Web tĩnh là một trang web chỉ thay đổi khi người lập trình thay đổi nó. Web tĩnh có tên tập tin với đuôi mở rộng là .htm hoặc html. Đây là một tập tin văn bản chứa toàn bộ nội dung được hiển thị trên trình duyệt. Nó được gửi trực tiếp từ web server tới trình duyệt khi trình duyệt yêu cầu trang web.
Các tìm kiếm liên quan đến lập trình web với php
lập trình web bán hàng bằng php
hướng dẫn thiết kế web php bằng dreamweaver
ngôn ngữ lập trình php là gì
tổng quan về php
tự học php cơ bản
ngôn ngữ php cơ bản
giới thiệu về ngôn ngữ php
giới thiệu về php
2 giao thức của ứng dụng web
- HyperText Transfer Protocol (HTTP) là giao thức cho phép client và server kết nối với nhau.
- Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP) là giao thức cho phép hai máy tính giao tiếp thông qua mạng Internet.
Hình ảnh trên cho chúng ta thấy nguyên lý hoạt động của 1 trang web tĩnh
Khi người dùng yêu cầu một trang web tĩnh, trình duyệt sẽ gửi HTTP request tới web server. Khi web server nhận được yêu cầu từ trình duyệt, nó sẽ lấy trang web HTML và gửi trở lại trình duyệt thông qua HTTP response.
3. Web động là gì?
Wed động là một trang web được tạo ra bởi một chương trình phía server hoặc ngôn ngữ lập trình phía server như PHP hay ASP.NET. Web động bằng ngôn ngữ PHP có tên tập tin với đuôi mở rộng là .php. Thông thường, trang web thay đổi từ quá trình xử lý dữ liệu trên form do người dùng nhập vào hay quá trình nhận dữ liệu từ một database server (máy chủ cơ sở dữ liệu). Một máy chủ cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin dưới dạng bảng và thông tin có thể truy xuất nhanh chóng thông qua truy vấn cơ sở dữ liệu.
Web động cho phép người lập trình tạo ra những ứng dụng web có tính tương tác cao. Do đó, người dùng có thể tìm kiếm thông tin trên web, giao tiếp với người dùng khác thông qua các forum, blog, và các trang mạng xã hội.
Hình ảnh dưới đây cho chúng ta thấy cách web server xử lý một trang web động với PHP.
Quá trình bắt đầu khi người dùng truy cập một trang web thông qua trình duyệt web. Người dùng có thể nhập URL của trang web trên thanh địa chỉ của trình duyệt, nhấp vào liên kết tới một trang web động, nhấn nút submit form chứa dữ liệu mà web động có thể xử lý.
Xem thêm: 101 cách giúp bạn kiếm tiền với quảng cáo của Google Adsense
Trong mỗi trường hợp trên, trình duyệt gửi một HTTP request tới web server. Khi web server nhận được HTTP request từ trình duyệt, nó dựa vào phần mở rộng của yêu cầu để xác định xem máy chủ hay chương trình sẽ xử lý yêu cầu. Đối với trang web PHP, web server chuyển yêu cầu tới PHP interpreter (trình thông dịch PHP) chạy trên web server. Khi PHP interpreter hoàn thành xử lý trang PHP, nó sinh ra trang HTML và trả về web server. Sau đó web server sẽ gửi trang web tới trình duyệt. Trình duyệt có nhiệm vụ hiển thị mã HTML mà nó nhận được từ web server.
4. PHP là gì?
PHP là từ viết tắt của Hypertext Preprocessor, là một ngôn ngữ lập trình phía máy chủ – miễn phí, mã nguồn mở sử dụng để tạo ra các trang web động có tính tương tác cao với người dùng.
5. MySQL là gì?
MySQL là một hệ thống cơ sở dữ liệu mã nguồn mở phổ biến nhất hiện nay. Nó thường được kết hợp với ngôn ngữ PHP để tạo ra các ứng dụng Web.
MySQL phù hợp với bất cứ dự án nào từ nhỏ tới lớn.
MySQL rất nhanh và dễ dàng sử dụng.
MySQL sử dụng ngôn ngữ SQL chuẩn.
Dữ liệu trong MySQL được tổ chức dưới dạng các bảng dữ liệu. Một bảng dữ liệu là một tập hợp các dữ liệu có liên quan đến nhau, nó bao gồm các hàng và cột.
6. Những phần mềm cần thiết
Để chạy được một ứng dụng Web sử dụng PHP và MySQL, bạn cần Apache web server, máy chủ cơ sở dữ liệu MySQL, và trình biên dịch PHP. Tất cả các thành phần trên có thể tải về và cài đặt thông qua 1 phần mềm duy nhất đó là XAMPP.
Để chỉnh sửa mã PHP, tôi khuyên bạn nên sử dụng một Integrated Development Environment (môi trường phát triển tích hợp ) làm việc với ngôn ngữ PHP. Tôi khuyên bạn nên dùng NetBeans IDE vì nó bao gồm một trình soạn thảo khiến cho việc viết và chỉnh sửa mã HTML, CSS cũng như PHP một cách dễ dàng. Nó cung cấp bộ công cụ giúp bạn chạy ứng dụng, test ứng dụng cũng như debug một cách dễ dàng.
Xem thêm: 360 Cách Kiếm tiền từ Website của bạn với Google AdSense
Bên cạnh việc sử dụng IDE bạn cũng có thể sử dụng bất kỳ trình soạn thảo nào mà bạn yêu thích. Tôi khuyên bạn nên sử dụng Notepad++ nếu bạn sử dụng hệ điều hành Windows, bởi vì nó là một phần mềm soạn thảo mã nguồn hoàn toàn miễn phí, có những tính năng mạnh mẽ hỗ trợ việc lập trình, giao diện trong sáng dễ sử dụng, hỗ trợ hầu hết các ngôn ngữ lập trình thông dụng hiện nay như C/C++, C, Java, C#, PHP,…
Bạn có thể tải về Notepad++ tại đây: https://notepad-plus-plus.org/download/v7.3.3.html
Để test bất kỳ ứng dụng web nào, bao gồm cả ứng dụng web bằng PHP và MySQL, bạn cần có một trình duyệt. Tôi khuyến cáo bạn sử dụng trình duyệt FireFox cho việc test ứng dụng.
7. Hướng dẫn cài đặt phần mềm XAMPP
XAMPP là một gói phần mềm miễn phí, mã nguồn mở bao gồm Apache, MySQL và trình biên dịch PHP.
XAMPP chạy trên mọi hệ điều hành bao gồm Windows, Linux và MacOS.
Cách cài đặt XAMPP cho hệ điều hành Windows
- Để tải XAMPP, bạn truy cập vào https://www.apachefriends.org/download.html
- Chọn phiên bản XAMPP cho hệ điều hành Windows
- Click vào liên kết để tải về file cài đặt có đuôi mở rộng .exe
- Sử dụng Windows Explorer để tìm file vừa tải về và click đúp vào nó để bắt đầu cài đặt
- Khi cửa sổ cài đặt hiện ra bạn đồng ý với hầu hết các tùy chọn mặc định. Bạn nên cài đặt XAMPP vào thư mục C:\xampp
Khởi động localhost
- Khởi động bảng điều khiển XAMPP bằng cách click đúp vào biểu tượng XAMPP Control Panel trên màn hình máy tính của bạn.
- Sử dụng XAMPP Control Panel để bắt đầu hoặc dừng một dịch vụ bằng cách click nút Start hoặc Stop. Ở đây để chúng ta khởi động Apache server và MySQL. Nếu bạn khởi động Apache và MySQL thành công sẽ được như hình dưới đây.
Để test Apache webserver, bạn khởi động trình duyệt và nhập URL http://localhost. Nếu trình duyện hiển thị ra trang web như hình dưới tức là bạn đã cài đặt Apache web server thành công.
Để test MySQL server, bạn khởi động và click vào nút Admin trên cùng hàng với MySQL server. Nếu trình duyệt hiển thị ra trang web như hình dưới tức là bạn đã cài đặt MySQL server thành công.
Như vậy thông qua bài đầu tiên này mình đã giúp các bạn phần nào hiểu hơn cách hoạt động của một ứng dụng web bằng PHP cũng như những kiến thức liên quan đến việc lập trình web với PHP. Mình hy vọng nó sẽ giúp các bạn có những kiến thức căn bản vững chắc để có thể bắt đầu học lập trình PHP. Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ bắt tay vào viết những dòng code PHP đầu tiên. Xin hẹn gặp lại các bạn vào bài viết tiếp theo.
Đăng ký học miễn Phí
